Luận ngữ

Abstract

Bộ Luận ngữ đứng đầu trong Tứ thư. Tác giả đã giới thiệu sơ lược, chỉ giữ lại hết những bài chép ngôn hành của Khổng tử -khoảng 500 bài, toàn bộ gồm khoảng năm trăm rưỡi bài – thì Luận ngữ đáng gọi là “Kinh”. Tất cả các học giả từ xưa tới nay đều coi nó là kinh của Khổng giáo, cũng như Đạo Đức kinh là kinh của Lão giáo. Nó còn chép trung thực tư tưởng của Khổng tử, đáng tin hơn Đạo Đức kinh nữa, vì bộ này gồm nhiều bài do người sau thêm vào, (coi bộ Lão tử chúng tôi soạn mà chưa xuất bản được). Do đó, muốn tìm hiểu học thuyết của Khổng tử thì phải căn cứ trước hết vào Luận ngữ, vì chín phần mười Kinh Thư, Kinh Lễ, Trung dung, Mạnh tử, tư tưởng không còn đúng của Khổng tử (mặc dầu cũng có điểm giống); Đại học có hệ thống quá (có nhà còn ngờ không phải của Tăng tử viết); Trung dung có một phần siêu hình mà Khổng tử tránh siêu hình; còn Mạnh tử phóng đại phần duy tâm của Khổng Tử