Chiết khấu trì hoãn và mối liên hệ với các hành vi nguy cơ đến sức khỏe: Tổng quan nghiên cứu và đề xuất ứng dụng trong trường học ở Việt Nam

Abstract

Chiết khấu trì hoãn (delay discounting) được hiểu là quá trình nhận thức trong đó cá nhân so sánh giá trị giữa một phần thưởng nhỏ, nhận ngay tức thời và một phần thưởng lớn hơn, nhưng nhận trong tương lai (ví dụ nhận 10.000 đồng ngay bây giờ hay 20.000 đồng sau một tuần). Gần đây, chiết khấu trì hoãn được cho là có vai trò quan trọng trong quá trình tự kiểm soát và ra quyết định thực hiện các hành vi nguy cơ đến sức khỏe (ăn uống không lành mạnh, thiếu hoạt động thể chất, hút thuốc lá, sử dụng rượu) của cá nhân. Những hành vi này có thể gây ra những hệ quả nghiêm trọng lâu dài như nguy cơ tử vong, các rối loạn tâm thần, các bệnh về tim mạch, phổi, ung thư... Bài báo trình bày khái niệm chiết khấu trì hoãn và các mô hình của nó. Tiếp theo, bài báo tổng hợp các kết quả chứng minh mối liên hệ giữa chiết khấu trì hoãn và các hành vi nguy cơ đến sức khỏe và sử dụng các mô hình để lý giải hành vi nguy cơ đến sức khỏe. Cuối cùng, bài báo giới thiệu một số chiến lược thay đổi chiết khấu trì hoãn nhằm cải thiện hành vi nguy cơ đến sức khỏe và cung cấp một số đề xuất cho chương trình phòng ngừa và can thiệp dựa vào trường học hướng tới hành vi sức khỏe trong bối cảnh Việt Nam.